Cora de Boed

Sommelsdijk

csdeboed@planet.nl

biografie:

Mijn naam is Cora de Boed en ik ben als jongste van vier kinderen geboren op een markante plek te Stad aan ’t Haringvliet: Het ‘Hoagerhuus’ aan de Zeedijk. Helaas is deze historische plek afgebroken, maar in het boek ‘Langs het tuinpad van mijn vaderen’ van wijlen schilder en tekenaar Rien Poortvliet is het nog te zien. We keken vanuit de woonkamer zo de kroeg in van de familie Smits.
Als klein kind al wilde ik meer zien dan mijn geboortedorp en over de grenzen van Goeree-Overflakkee heen kijken. Daar heb ik jaren naar uitgezien en mijn dromen ook uit laten komen. Heb heel veel gereisd en prachtige dingen gezien. Middenin de onmetelijke natuur gebivakkeerd, gegeten en bij kampvuren ergens op de wereld gezeten.
Daarnaast is schrijven mijn grootste passie, ook in het Flakkeese dialect. Was in het dagelijks leven eindredacteur van Ons Eiland Goeree-Overflakkee, dus daarvoor schrijven stond bovenaan mijn lijstje. Daarbij redigeerde ik het werk van eigen correspondenten en fotografen. En natuurlijk vind ik het leuk om voor de Reizende Dichters een verhaal op te tekenen van hoogtepunten van het dichterscollectief. Enige verhalen zijn opgetekend in het Jubileumboek van de Reizende Dichters. Daar ben ik hartstikke trots op!

Op 9 november 2019 was de presentatie van Noorwegen ik hou van jou

Verbonden voor altijd

Als de schemer intreedt
kom jij bij ons slapen
op je plekje in de kerstboom
Jij zag hoe je vriendje stierf, die
elke dag liedjes met jou floot.

Jij keek op hem neer
of je zat op ooghoogte
en zong het hoogste lied.
In de eerste dagen van rouw
zocht jij mij op
keek naar mij, je kopje scheef.

Op de dag van de begrafenis
hoorde ik je al heel vroeg
het was nog donker, maar jij zong.
Elke dag opnieuw verhef jij je stem
alsof je zeggen wilt: Ik laat je niet alleen
Nu ben ik het die met je fluit en jij geniet…

Dank, lieve merel
voor deze momenten.
Verbonden voor altijd.

Dit heb ik geschreven naar aanleiding
van het overlijden van mijn allerliefste Jan
op 11 november 2018.

Levertraan om van te gruwen, zo vies!

Ik herinner het me als de dag van gisteren. Als de R in de maand kwam, kwam ook de lepel om de levertraan in te slikken, weer tevoorschijn. Brrr… Als ik aan dat moment denk, bekruipen mij vreselijke gevoelens. Ik wilde dat niet en als kind kroop ik wel eens weg als mijn moeder op weg ging om het goedje uit de kast te pakken. Dan wist je wel hoe laat het was. ’s Avonds speelden wij lekker na het eten nog een poosje buiten, of het nu zomer of winter was. Zelfs met een dik pak sneeuw ging je onder het schijnsel van de lantaarnpaal nog even sleetje rijden. Maar als de kerkklok om acht uur ging luiden, dan moest ik naar huis. Tijd is tijd. En dan daarna het ritueel van het naar bed gaan, maar eerst nog een lepel levertraan. En meestal kreeg je dan een snoepje om ‘het leed’ te verzachten. Dan leek het minder erg.
Waarom wij, de vier kinderen uit ons gezin, levertraan kregen, was voor ons onbegrijpelijk, maar voor mijn moeder heilig: Het was goed voor je hersenen, hart, huid, botten, ogen en tanden. Veel kinderen stond het ritueel tegen. De smaak van de visolie vergeet je nooit meer! Maar, het zat barstensvol vitaminen en daarom was het goed. Punt. Niet zeuren, gewoon doorslikken! Dat bewijst de overmacht van mijn moeder. Een vrouw van ‘Doe maar gewoon hoor, dan doe je al gek genoeg!’
In het oude snoepwinkeltje van het Streekmuseum in Sommelsdijk zag ik kortgeleden een kind op een plaat aan de muur hangen. En warempel, u raadt het al: reclame voor levertraan uit vroeger tijden. En als ik daar zo naar kijk, bekruipen die bange gevoelens van mijn kindertijd me weer opnieuw. Nu, denk ik, niet zo raar doen, verman je! Houd je sterk overeind en laat vooral niets merken aan andere bezoekers.
Ruim vijftig jaar verder
En dan te bedenken dat je meer dan vijftig jaar verder nog eens aan de levertraan gaat. Zelf had ik dit nooit voor mogelijk gehouden. In de zomer van 2015 waren een groep vrienden en mijn man en ik aan boord van de Nord Norge, een schip uit de vloot van de Hurtigruten, u weet het vast wel, de mooiste zeereis ter wereld zoals in de reclames wordt aangekondigd. We zouden van de eilandengroep de Lofoten in Noorwegen zuidelijk naar de stad Bergen varen, in drieënhalve dag tijd. En dan passeer je op een keer de Poolcirkel en daar maken ze een heel ritueel van. Of we met zijn allen naar het dek konden komen. Daar stond de kapitein van dienst, zijn collega zat in de stuurhut, de manager en een dame die elke dag voor alle, overigens bijzondere, activiteiten zorgde. Het was eerst vrij rustig, wel het geroezemoes van de passagiers, maar de bemanning wilde graag eerst het eiland passeren op de hoogte van de Poolcirkel met de zonnewijzer erop. En toen schrokken we allemaal: De toeter van het schip boorde bijna door je trommelvliezen heen, zo hard! En of we daarna in de rij wilden gaan staan, op weg naar de kapitein, die samen met de vrouw in kwestie flessen tevoorschijn toverde met levertraan. Als je mee deed met dit tafereel, zou je een prachtige zilveren lepel ontvangen met de inscriptie dat je de Poolcirkel was gepasseerd. En wel uit handen van de manager, die grapte dat de lepel op hem leek. Het was de vorm van een vis… Het grappige was dat heel veel mensen daar wel voor te porren waren, om levertraan tot zich te nemen, want alle mensen, van waar ook ter wereld, ontvangen graag iets tastbaars. Dus ook ik ging, als een lammetje naar de slachtbank. Even ogen dichtknijpen en het goedje direct doorslikken, dan is het zo voorbij! En dat was het ook, maar dat gevoel van vroeger was er ook weer op het dek van dat schip. De meeste mensen hadden eigenlijk daarna de slappe lach. Niet van de levertraan hoor mensen, maar van de champagne die je achteraf kreeg. Om de vieze smaak weg te spoelen…

Pijn om een kind

Kale hoofdjes,
zie ik in de kamer
waar ik langs loop.
Ik ga naar binnen,
daar zit jij,
‘Speel je een potje schaak met mij?’
En ik?
Ik heb verdriet,
zonder dat jij het ziet,
dat móet ook niet.
Mijn kind,
zo wit, zo klein,
zo optimistisch,
praat gewoon door,
maakt plezier,
speelt verder,
tot de laatste dag,
je bent er niet meer.

De sleutel van een huis
De sleutel van een auto
De sleutel van een fiets
De sleutel tot geluk
De sleutel van een schuur
De sleutel tot je ziel
De sleutel van de buren
De sleutel, een onmisbaar iets
Gebruik echter nooit een sleutel
tot de toegang van je hart

Ete in alle taelen

Ienkele jaeren geleje ha m’n ‘r roewndreis gemaekt deur Noorwegen. ’t Was niet d’n êêrsten, in oak niet d’n lesten.
Op ’n dag giengen m’n naer ’n enurme gletsjer, de Briksdalsbrêên. Tegenwoordig gae je as toerist mit gemotoriseerde waegentjes naer boven, waer zes maensen in kenne, inclusief de chauffeur. Voorheen deje ze dat mit Fjordenpaerdjes, jule wete wel van die lichtbrune mit witte maenen, die d’r zo lief uut zien. Daerachter wier een koetsje gezet en zo giengen ze in galop naer boven toe, de berrug op.
Mar voor dat we bie ’t beginpunt waerre, komme m’n oenderweg een weitje tegen waer die Fjordenpaerdjes stienge. Ze hadde daer een hemel op aerde, lekker mals gras in nie mêêr zeule mit maensen naer boven.
Noe hadde m’n oewnze goeie vriend Nelis bie oewns, in die zeit: “M’n gaen even bie die paerdjes kieke.” Zo gezeit, zo gedaen. We steke de weg over om bie dat weitje te kommen. Noe ha ‘k altied wel sukerkloentjes bie m’n in die gaf ik an ’n paerdje. Dat smaekende naer mêêr. D’r kwamme almar mêêr paerdjes bie om mee te kenne snoepe. Eên paerdje kwam duchtbie in stak zowat z’n hôôd in m’n snoepzak.
“Dat bêêst ken d’r amper in kieke”, zeit Nelis. “Doe dat haer ’s van voor je oagen!”, tegen dat paerd. Of ’n daer naer zou luustere, echt nie! Ik zage tegen Nelis: “Noe dienk je toch nie dat ’n Flakkees verstaet hier ee, middenin Noorwegen! “Hie môt mar kieke, frete doen ze in ieleke taele.” In daer binne m’n gaen lache! M’n konne bienae nie stoppe. Dat paerd keek d’r geweun vrêêmd van op.
Afijn, we gienge vaerder in ’n paer kilometer vaerder binne m’n gestopt om koffie te drienken. In de vaerte zag je de gletsertong al lage, een pracht gezicht!
Later, toen m’n bie die waegentjes kwamme, wiere m’n zeker mit zestig, zeventig maensen ingedêêld om naer boven te gaen. Dat gieng goewd. We kwamme over bruggetjes in langs machtugge waetervallen. As je bovenop bie ’t stationnetje uut môt stappe, môt je nog een hêêl aande naer boven loape, om duchtbie die ’n gletsertong te kommen. Je gaet langs steile rotsen, oewnder rotsen deur, in dan kom je op ’n vlakte mit waeter in grind. In daer voor je, die enurme gletsjer, waervan maensen zage dat ’n al an ’t ofkalven is, deur de stijging van de temperaetuur op aerde. ’t Waeter is groen, mêêr groen dan blauw. Sommige maensen stappende nog in ’n boatje, om nog duchter bie die gletsjer te kommen.
Dat ha m’n niet gedaen. Allêên al kieke d’r naer, geeft al veul voldoening. Bie zoiets spectaculairs, middenin ’n zwaevellucht, voel je je as maens enurm nietug. Ik kan ’t biena nie vertelle, je môt ‘r geweest ha om ’t te begriepen. De woenders binne de waereld nog lang nie uut!

Cursus Taal en Dialect april 2011

‘Een kunst om met weinig woorden groots uit te pakken’

Originaliteit, divers, klank, ritme… Kernwoorden die maakten dat de jury van de uitgeschreven gedichtenwedstrijd van het collectief De Reizende Dichters 38 winnaars uitkoos voor een plekje in het gepresenteerde o-o-go Bladerboek 3 Open Podium. Een deel van die groep las hun gedicht voor tijdens het Literair Café in het Diekhuus te Middelharnis op zaterdagmiddag 15 september.
Ruim vijftig mensen hebben samen 122 gedichten ingezonden en hieruit heeft de jury 50 gedichten gekozen, want van sommigen van die 38 dichters staan er twee gedichten in het bladerboek. Naast de dichters van het open podium droegen ook de Reizende Dichters zelf hun gedichten voor en dat leidde soms tot heftige, emotionele momenten. Als dichter geef je immers je eigen zieleroersel bloot en een herinnering kan een hevig verlangen naar vroeger oproepen. Het publiek dat in groten getale naar het Diekhuus was gekomen, begrijpt dat volkomen. We zijn immers allemaal mens. Presentator Herman Maas heette iedereen welkom en gaf het woord aan Niels Snoek, die vertelde dat van diegene, die zou voorlezen, een foto zou worden gemaakt die later op de website van de Reizende Dichters komt te staan. De deelnemers moesten hun gedicht vooral kort houden, niet langer dan dertig regels. Vandaar dat burgemeester Ger van de Velde van de gemeente Goedereede een prachtige zin in haar voorwoord in het Bladerboek 3 bezigde: “Het is een kunst om met weinig woorden groots uit te pakken.” Zij vond het een eer dat ze als eerste het nieuwste bladerboek in ontvangst mocht nemen. “Zelf ben ik geen dichter, alleen met Sinterklaas moet ik eraan geloven. De Reizende Dichters hebben echt hun plek veroverd op Flakkee, een enthousiaste groep mensen die het eiland overtrekt en op allerlei locaties hun werk voordraagt. Hier heb ik veel waardering voor. Zo’n mooi cultureel initiatief. Er zullen zeker meesterstukjes in het boek staan. Ik wens u allen in 2013 een mooi jubileumjaar, want dan bestaan de Reizende Dichters vijf jaar.”
Het bladerboek 3 kwam mede tot stand door financiële steun van de Stichting Paul van Hessen fonds, vandaar dat secretaris Hans van der Wulp ook een exemplaar uit handen van Niels Snoek kreeg. Het fonds beschouwt dit initiatief op het gebied van literaire ontwikkeling en kunstuitingen als zeer vernieuwend.

Bijna iedere dichter gaf aan waarom hij of zij tot een bepaald gedicht is gekomen om juist dát te schrijven. Niels Snoek: “We hebben groots uitgepakt vandaag. Bent u het met me eens? Zoveel toeschouwers, fijn!” Herman Maas wees tenslotte op het volgend Literair Café in het Diekhuus op 10 november.

Bladerboek 3 Open Podium verkrijgbaar voor 14,95 euro

Opvallend was dat veel deelnemers de zee als onderwerp hadden uitgekozen. De vloedlijn inspireert immers veel mensen om hun gedachten aan het papier toe te vertrouwen. En de natuur in de polder is ook zo’n plek waar je volop je gedachten kan laten gaan. Gerko van Heemst beschreef de natuur in de polder als een psalm, zo mooi, zo zuiver, toen hij daarbij zat, verzonken in dat stukje paradijs. Het publiek hing aan eenieders lippen en kwam tot de conclusie dat er veel verborgen talent op Flakkee schuilt. Het Bladerboek 3 is in iedere boekhandel te koop voor 14,95 euro. Wellicht iets voor een verjaardag?

september 2012

Reacties zijn gesloten.