René Mijnders

1954 – 2012
René was van het begin van de oprichting in 2008 tot aan zijn overlijden lid van De Reizende Dichters

biografie 
door Kees van Rixoort

René Mijnders, geboren en opgegroeid in Stellendam, schreef honderden gedichten en strooide die lustig rond. “Het was zijn manier van praten en emoties verbeelden”, zegt Cor van Hulst, die bijna twintig jaar een relatie met hem had.
Mijnders studeerde Duitse taal- en letterkunde. Toen hij op 19-jarige leeftijd les ging geven in Den Haag was hij de jongste leraar Duits in Nederland en maar enkele jaren ouder dan zijn studenten. Omdat er een groot tekort aan leraren Duits was, kreeg Mijnders vrijstelling van het maximumaantal lesuren waaraan docenten gebonden waren. “Hij werkte zich het schompes. Maar na een tijdje was hij het zat en ging hij wat anders doen. Typisch René.”
Zijn volgende uitdaging vond hij in Stuttgart en Regensburg in Duitsland en vervolgens in het Zwitserse Basel. Mijnders was gek van Zwitserland, vooral van de natuur en de mentaliteit van de bewoners. Hij was er in zijn jeugd meerdere keren op vakantie geweest en hij sprak het lastige Zwitserduits vloeiend. Dat laatste geeft zijn grote gevoel voor taal en dialect aan. In Basel verdiende Mijnders de kost op een school en als model. Na een jaar ging hij terug naar Nederland om aan de middelbare hotel- en horecaopleiding van het Mondriaan in Den Haag les te geven in Duits en gastheerschap. “Dat deed hij op zijn eigen manier: veel contact met de leerlingen, veel praten, gekke dingen doen, van alles organiseren.”
In de tussentijd startte hij het Klein Loogement in Goedereede, een galerie en antiekhandel. Cor van Hulst: “Hij was een echte handelaar. Hij kon koelkasten aan Eskimo’s verkopen. Hij kocht gerust een stuk van een Romeinse zuil, ergens in Frankrijk, en hoe dat ding dan naar Nederland moest komen, was van later zorg. We hebben ook nog eens met vier enorme vazen rond ons tentje op een camping gestaan.”
Het Klein Loogement liep prima. Maar toen een kennis René Mijnders toevertrouwde dat je het beste op je hoogtepunt kunt stoppen, zette hij er acuut een punt achter. Dat deed hij in 2005 ook met het lesgeven. De computer ging een steeds belangrijkere rol spelen in het onderwijs en dat vond Mijnders geen goede ontwikkeling.
Thuis, aan de Oostdijk, was genoeg te doen, bijvoorbeeld in de tuin, en kreeg hij ook meer tijd om te schrijven en te dichten. Schrijven en dichten, dat was zijn lust en zijn leven. Hij schreef zijn hele leven, ook in het Duits. Naast verhalen vooral dagboekaantekeningen en gedichten. Ze stonden door elkaar in zijn dagboeken. Soms veranderde hij een punt, een komma of een hoofdletter in een gedicht. Dan stond het een paar pagina’s verder nog een keer in zijn dagboek.

“Hij was heel productief”, zegt Cor van Hulst. “Sommige mensen stuurde hij elke dag een gedicht. Schrijven was zijn manier van leven.” Zijn gedichten konden over van alles gaan. Meestal waren ze het resultaat van zijn waarnemingen. Later ging hij ook haiku’s schrijven. Er was een keer een expositie met de intrigerende combinatie van bonsais en haiku’s in de tuin aan de Oostdijk.
René Mijnders was een man die constant interesse had voor de natuur, cultuur en het schrijven. Hij barstte van de creatieve ideeën, maar met organiseren had hij minder. “Ik heb een idee, loop achter me aan en gaan”, daar kwam het volgens Van Hulst op neer. Algauw kwam er alweer een ander idee op en verlegde Mijnders zijn interesse.
Hij organiseerde literaire bijeenkomsten, was vanaf het begin een van de Reizende Dichters, verzorgde dialectavonden (met Pau Heerschap en Bertrand van den Boogert) en gaf cursussen retorica en Duits en gastheerschap. De laatste aan campingeigenaren en horeca-uitbaters op Goeree-Overflakkee. Ook publiceerde hij bespiegelingen over dichters, schrijvers en filosofen én verhandelingen over vaktaal en sprookjes uit de kuststreek.
Ooit begon hij met het schrijven van een toneelstuk in Zeeuws dialect – “uit gekkigheid”, aldus Van Hulst – maar tot een afgerond geheel kwam het niet. “Vooral de dialecten van de kust kende hij heel goed. Als hij iemand hoorde spreken, kon hij bijna precies aangeven waar die persoon vandaan kwam.”

René Mijnders was verknocht aan Goeree-Overflakkee. Hij kende het dialect en hij kende heel veel mensen. Deels was dat het gevolg van het feit dat hij in zijn jonge jaren vaak met zijn opa op stap ging. Opa, met wie hij urenlange gesprekken kon voeren, was aardappelhandelaar en commissionair en kwam bij veel mensen over de vloer. Mét de kleine René. Daar ligt wellicht de kern van zijn verbondenheid met het eiland, waar hij naar terugkeerde in de jaren negentig en waar hij in 2012, gekweld door een ziekte die zijn zenuwstelsel en spieren aantastte, een eind maakte aan zijn leven. Hij is begraven in Ouddorp.
De dagboeken met gedichten zijn er niet meer. Ook wat hij op de computer maakte, is verdwenen, onhandig als hij was met dat apparaat. Maar een selectie van zijn werk is bewaard gebleven in Bladerboek 4 van de Reizende Dichters. In het voorwoord staat dat René Mijnders schilderde met woorden.

 

later, maar wel op tijd
vóórdat God ons in de ogen
kijkt, zien we de Schepper
in ontmoetingen met elkaar
ogen, méér tekst dan een bijbel

de begraafplaats te Ouddorp (2012)

Zal de wind gunstig ruimen
voor witte schelpenkragen
die zeeschuim spiegelen
op strand en in het zoute zilt?
Dubbelen we – ruimend mild?
Dragen en dagen we elkaar
als rollende golven uit,
bruisend als branding
als een zee in het zwerk?
Kijk zwaluwen eens zwalken
in een machtige lucht!
Stoer en stevig staan en gaan
wolken boven eindeloze zee.
Ruimend gaan ze, maatje,
strevend helder, Hollands,
net als wij.

puik!
vier pioenrozen,
zacht als tule om je
zwellende borsten,
broos als een verlaten
wespennest.
de wachtende vazen
dragen straks sober
en sierlijk de oogst.
pluk ze als ogentroost.
nee
pluk ze niet,
een zuchtje wind
mag ze eerdaags
gebleekt laten dwarrelen,
als grote vlokken sneeuw,
als kleine offers,
als dank voor
genoten bloei.

in memoriam
Bedroefd hebben wij 6 oktober 2012 afscheid genomen van René Mijnders, een erudiet, creatief en maatschappelijk betrokken mensen-mens met liefde voor cultuur in al zijn facetten.
Met zijn markante hoofd en vriendelijk-guitige oogopslag nam hij velen voor zich in.
Wij herinneren ons hem als een onderzoekend mens, vol met ideeën, graag nieuwe uitdagingen opzoekend, echter zonder zijn Flakkeese afkomst te verloochenen.
Vanaf het eerste uur had hij zich aangesloten bij De Reizende Dichters. We vergaderden regelmatig bij hem aan de Oostdijk; ook aten we daar, binnen en buiten in de tuin en bespraken we onze gedichten.
Als goede observator waren zijn onderwerpen zeer divers, al gingen er veel over wat zich in de natuur afspeelde. Dit kwam vooral tot uiting in zijn Haiku.
Ook tedere en heftige gedichten vloeiden uit zijn pen. Al met al een grote variëteit in het poëzielandschap. René produceerde bijna dagelijks wel een gedicht.
Langzaam veranderde zijn blik op zijn eigen leven en kon hij niet meer ontsnappen uit zijn gesponnen web.
Wij zullen zijn aanwezigheid in ons collectief heel erg missen maar zijn warme vriendschap zullen we in onze herinneringen koesteren.
Dat hij in vrede moge rusten.
De Reizende Dichters

geheim schildert hij
in schaduw van bonsai
met hemelse toets

 2008  2009

 

op de cover van o-o-go – april 2012 (foto uit 2009)

 

‘laatste’ gedichten (rondgestuurd op 1 oktober – bedoeld ter bespreking op de ‘inspiratiebijeenkomst’ met het thema ‘wolken plukken’ op 2 oktober)

de wind veegt wolken
langzaam in de horizon
de lucht beweegt,
de ruimte roert zich,
tot struise kloeke vorm
die naamloos, ongezien
alweer is weggeblazen.
nieuwe wolken drijven
dreigend aan….

verwachte gedachten
gedachte verwachting…..
rommelig blijven in
gesprekken, omdat je niet
weet, of een ander jou
formuleert.
dan volgt het zwijgen,
een stilte, die je niet
verdragen kunt.

wolken begeleiden,
wolken sturen
ruw en ruig

doe een stuiver
in de automaat
en laat ze maar
schuiven, ze gaan
langszij bij de maan.
kijk maar even
stiekum, joch!

—

Voluit

Lach voluit of anders niet.
Zing met emotie, raak mijn hart,
of zing niet meer.
Schrijf mooie woorden in een mooie taal
en leid mij door jouw geest,
lees mijn woorden, zie
hun schoonheid, ontdek
wat ik niet schreef.

Leef als een
bewogen mens,
beleef de liefde vol,
intens, of anders niet.
Praat over alles wat van jou is,
wat jou beweegt, gelukkig maakt,
wees anders stil en luister,
naar je verdrietig hart.

Huil zonder remmingen en brul
je leed in de onmetelijke ruimte.
Lach voluit of anders niet

Gerda Boevé

Madeliefjes

Als op een mooie zomerdag
de madeliefjes bloeien
in groener-dan-groen gras,
dan zal ik aan jou denken
met een grote glimlach.
Kijken naar hemelsblauw,
de twinkels weer voelen:
zonnig, licht en warm.
Intens dankbaar dat jij
in mijn leven was.

In memoriam René Mijnders
Jolanda Holleman, 5-10-‘12

—

In herinnering René Mijnders
Woensdag drie oktober tweeduizendtwaalf is een natte en grauwe dag. De gehele middag regent het gestaag. Als ik moe van het werk in de tuin, thuis een douche heb genomen en de inwendige mens heb versterkt, neem ik plaats achter de computer. Nog steeds is de lucht grauw en sijpelt regen over het dakraam. Ik open de mailbox en zie op het scherm van mijn computer een berichtje met het onderwerp René. Met schrik lees ik de eerste regel. René heeft een einde aan zijn leven gemaakt. Ik heb René een aantal keren mogen ontmoeten en die keren viel het mij op dat hij naast een filosofische kant ook een vrolijke kant had. Misschien was het daarom wel dat het klikte tussen ons. Maar poëzie hadden wij het meest gemeen. In de nazomer van 2010 is een aantal haikudichters een dagje bij hem op bezoek geweest. Die dag zal ik niet gauw vergeten. Vooral niet de zorg die hij had besteed om ons het zo aangenaam mogelijk te maken. Vele haiku werden die morgen besproken. Tijdens een copieuze lunch met als toetje een compote van kweeperen, voor mij een nieuwe smaakervaring, werden ook persoonlijke getinte gesprekken gevoerd. Op de een of andere manier waren we allen vrienden. Uitbuiken deden we buiten tijdens een kleine wandeling door zijn fraaie tuin, die hij samen met zijn partner Cor onderhield. Na het bezoek aan de tuin namen we in de loop van de middag een voor een afscheid van René en reden we tevreden naar huis.
In die tijd mailden René en ik elkaar regelmatig. We stuurden elkaar dan gedichten met een kwinkslag, want humor is de jus op het bestaan vonden wij. Als ik in de buurt van zijn woning was, keek ik altijd naar de vlag die in zijn tuin wapperde. Mocht de vlag mij onbekend zijn, dan mailde ik hem. Zo hadden we weer even contact. De laatste vlag die ik in top zag hangen had betrekking op de opening van het mosselseizoen. In een gesprek met René, vlak voor de verbouwing van zijn huis, vernam ik van hem dat hij ziek was. Die ziekte was debet aan melancholie. Nu, in oktober 2012 kon hij blijkbaar niet meer verder leven.
René als je meeleest met mijn gedachten, weet dan dat ik die keren dat ik je ontmoet heb als fijn heb ervaren. Altijd zal ik aan je denken, dat beloof ik, als ik een vlag in jouw tuin aan de Oostdijk zie wapperen. Ik hoop dat Cor die traditie in ere wil houden.
Tino van Kampen

—

alleen ik

tranen vloeien
voorzichtig
als een trage modderstroom
ze stagneren

de duisternis om me heen
laat me voelen
dat ik achterblijf

soms is er een alledaags
stil gebaar
die mijn tranen drogen

langzaam onopvallend
herken ik nog een ander bestaan

is het mogelijk
uit het donker
zelf weer op te staan

Anne Hanse 2 oktober 2012
n.a.v. de tekst “alleen ik ben verantwoordelijk voor mijn wezen”

teder ontwaakt hij
in liefdevolle armen
vindt hij bescherming

Mari-Anne van Oortmerssen

Lieve Rene,
Dankbaar ben ik dat ik jou heb leren kennen.
Ik had bewondering voor dat stuk van jou wat voor mij zichtbaar was…
jouw bezieling waar je alles mee deed,
jouw inspiraties en creaties die je rijkelijk met iedereen deelde,
de verbindingen die je maakte tussen mensen,
jouw oog voor schoonheid en detail….
Vele inspirerende en fijne gesprekken hebben we gehad en
vermakelijke e-mail uitwisselingen met dichterlijke woorden.
Ook heb ik innerlijke ‘zwaarte’ en wellicht verdriet bij jou
gevoeld dit jaar. Het maakte mij niet uit,
voor mij ben jij een mooie ziel met uitstraling.
Eens schreef ik: ‘Ontroerend kwetsbaar zal ik inzien dat mijn schaduwen tonen hoe sterk mijn Licht is’.
Het Goddelijke licht wat in iedereen aanwezig is,
in mijn optiek is het duister een bevestiging van het Licht.
Los van jouw lichaam zal het je helder worden waar alles toe dient en ik wens jou al het Licht toe wat je nodig hebt op je pad en het innerlijk vertrouwen om te komen waar je diep van binnen wilt zijn.
Ik bid voor je Rene, in Liefde en Licht…het ga je goed!
Veel liefs en een warme omhelzing
Yv (Yvonne Broeren)

—

Naar aanleiding van de laatste ‘opdracht’ die René ons gaf:
gedichten schrijven over ‘WOLKEN PLUKKEN’

Avondwandeling op het strand
rustig vloeide de zee naar de vloedlijn
een fascinerend lichtspel op het zilvergrijze water
ik plukte wolken voor jou
uit ’t spiegelend oppervlak
de overige zochten over ons heen
hun weg naar ’t oosten
langzaam zakte de zon door de horizon
opkomende nevel, die grijsgrauw blijft hangen
opeens waren de wolken in het zeewater verdwenen
einde wandeling

Aart Dorsman

Als er mensen zijn gestorven
die veel voor deze wereld
hebben betekend
is er overal pijn en verdriet
omdat ze in harten van miljoenen
een speciaal plekje hebben verworven
Dat leed wordt dan samen gedeeld
in eensgezindheid
De wereld staat even stil

Jij hebt zoveel voor mij betekend
daarom blijft de wereld
nu even stilstaan
bij dit onverwachte afscheid
omdat je plotseling bent
weggegaan

Els van Wageningen

—

Rugzakje
Ik heb een rugzakje aan mijn hart hangen voor mensen.
Als ik afscheid van hen moet nemen kunnen ze daarin.
Soms maak ik het even open en denk aan die of geen.
Als mijn tijd is gekomen kruip ik bij hen en gaan we met zijn allen heen.

Corrie Venant

—

Het licht werd steeds donkerder
De zonnestralen kwamen niet meer binnen
Sterk als je was hield dat je niet tegen
Maar de vechtlust was op
Een open en lieve persoon
Wijs en altijd een luisterend oor
Bedankt lieve Rene
Jouw ster aan de hemel zal altijd fel schijnen

Magda Haan

Voorbij

de hunkering
de heftigheid
onder jouw huid
voorbij
de troost
der virtuoze taal
wilde jij zijn
daar
waar het licht
zijn betekenis krijgt
volkomen bevrijd

Lieve René,
rust zacht

Herinneringen aan René,
In een voor mij moeilijke periode kwamen we in de Oostdijk met elkaar in gesprek. Een hele ochtend zonder een slok van onze koffie te hebben gedronken.
Dezelfde dag lag het volgende gedicht al in de brievenbus. Dat wil ik met jullie delen in de hoop, dat diegene, die in dezelfde situatie zitten er wat troost uit kunnen putten.

Hij was géén N.S.B-er
maar een trouw soldaat
die voor een land
een schijnbaar ideaal
zijn inzet gaf

en was geen verrader
maar een man van rang
die eerbaar (voor die tijd)
niet vocht omdat hij mocht
hij moest van land
en van zichzelf
niet lafheid maar op zoek
naar lof

wat had zijn weigeren
zijn land of hem gebracht?

hij was geen dwinger
maar in ’t regime
zich slechts ten deel
van kwaad bewust

misschien was hij
een voorjaarszinger
vrij en frank en vrolijk
tot in zijn gen wijs man
en tot het slot toe olijk

misschien misschien
hoe kan een mens vergeten
wat hij weten wil?

we spreken nu van gen en genen
van ogen, kleur en tenen
als je intens gaat kijken
zul je jezelf her-ijken
want in je eigen snoet
zie je dan hem in kern
da weet je het ineens
-nicht nah, nicht fern

hij was zo lief en goed
hij is wat in mij is
een menselijke passie
ik weet het nu : hij is in mij
ik weet het nu: zó wassie. zomaar wat tekst René

Hij raakte mij diep en ik kon hier mee verder !

Met de bus naar een museum, een klanksessie, naar een toneelstuk, een fair, rommelmarkt,
een wijntje drinken als er in Goedereede feest was. Mooie en serieuze gesprekken, de kwinkslagen.
Een workshop gedichten maken of taart garneren met chocolade.
De maandag voor zijn overlijden maakten we nog een afspraak voor het cultureel ontbijt in Ooltgensplaat.
René wat heb je me veel geleerd, vriendschap en troost gegeven. Je liet me in mijn waarde en wat zal ik je missen, maar jij en onze herinneringen liggen verankerd in mijn hart.
6 oktober 2012 Frouke

—

Op verzoek van René had ik op 25 juni jl een lang gesprek met hem. Thuisgekomen schreef ik voor hem een verslag van het gesprek in dichtvorm.

zo gaat het nu eenmaal

Door te denken en te dromen
viel ik in de put van malende woorden,
loop ik nu in een dal vol doornstruiken
te zoeken naar mijn te verslagen draak –
ik kan zijn vuur en bloed al ruiken.

Door te denken en te dromen
zal mijn zoeken steeds maar langer duren,
steken doorns dieper in mijn vlees,
zinkt de moed mij voelbaar in de schoenen,
daagt het noodlot, dat ik vrees.

Door te denken en te dromen
zal ik bezwijken aan het lichaam en de geest.
Toch zijn de woorden ook mijn zwaard
en de kracht in mijn hand, mijn handelen.
Eens zal ik de klank horen – ik ben het waard.

Niet door te worden, maar te zijn
zal ik – zonder om te kijken – alles overwinnen:
mijn draak, mijn vijanden, mijn woorden verslaan.
Dan zullen hun sappen mij lauweren als held
en zal ik, uitkijkend, op het dak van de hemel staan.

Niels Snoek

achterin de tuin aan de oasdiek

miezerig muuzig weertje hier,
dat t mar s snel mag verbetere, eeeej,

foto gebruikt voor Bladerboek 1